Warto zapoznać się z benefitami, jakie daje nam rejestrowanie wzorów przemysłowych ponieważ, niemal w każdej branży kreatywnej są one szalenie ważne i naprawdę mogą uratować życie Twojej firmy. Zacznijmy jednak od podstawowych informacji dotyczących wzorów przemysłowych.
Definicja wzoru przemysłowego
Wzory przemysłowe to jedna z kategorii praw własności przemysłowej, uregulowana w polskiej ustawie o tej samej nazwie oraz w unijnym rozporządzeniu w sprawie wzorów wspólnotowych.
Można w skrócie rzecz, iż prawa z rejestracji wzorów przemysłowych chronią zewnętrzną postać produktu, w szczególności kształt, fakturę, kolor, kompozycję kolorów, układ czy ornamentacja danego produktu.
Wzór przemysłowy musi być nowy i posiadać indywidualny charakter. Oznacza to, iż w dacie zgłoszenia wzoru do Urzędu wzór ten nie może być sprzedawany przez podmiot zgłaszający przez okres dłuższy niż 12 miesięcy oraz nie może różnić się on od innych wzorów obecnych na rynku jedynie nieistotnymi szczegółami.
Przykład
Jeśli stworzyłeś jakąś fikuśną butelkę na soki (jak np. te ze zdjęcia obok) to ta butelka jest wzorem. Jeśli jest ona nowa i nikt inny wcześniej takiej butelki nie zrobił (mówimy o nowości w skali całego świata), to możesz zgłosić tą butelkę do Urzędu Patentowego (polskiego albo unijnego) i uzyskać prawo z jej rejestracji. Wówczas tylko Ty będziesz mógł taka butelkę produkować i sprzedawać na polskim lub europejskim rynku.
Co może być chronionym wzorem przemysłowym?
Aby odpowiedzieć z grubsza na to pytanie wystarczy zapoznać się z tzw. Klasyfikacją lokareńską, czyli Międzynarodową Klasyfikacją Wzorów Przemysłowych, która powstała już w roku 1979. Klasyfikacja ta zawiera 32 klasy, zaś w każdej klasie jest kilka podklas. Klasyfikacja ta obejmuje niemal wszystkie dziedziny życia (i tym samym obszary rynku) i opiera się podziale wzorów zgodnie z ich funkcją i przeznaczeniem.
Aby odpowiedzieć z grubsza na to pytanie wystarczy zapoznać się z tzw. Klasyfikacją lokareńską, czyli Międzynarodową Klasyfikacją Wzorów Przemysłowych, która powstała już w roku 1979. Klasyfikacja ta zawiera 32 klasy, zaś w każdej klasie jest kilka podklas. Klasyfikacja ta obejmuje niemal wszystkie dziedziny życia (i tym samym obszary rynku) i opiera się podziale wzorów zgodnie z ich funkcją i przeznaczeniem.
Przykład
W Klasie 1 Klasyfikacji zawarte są artykuły spożywcze, które z kolei są podzielone na następujące podklasy:
01.01: Wyroby piekarnicze, herbatniki, ciasta, makarony i inne produkty zbożowe, czekoladki, wyroby cukiernicze, lody
01.02: Owoce i warzywa, produkty z owoców i warzyw
01.03: Sery, masło i substytuty masła, inny nabiał
01.04: Mięso (także wieprzowina), ryby
01.05: Tofu i produkty z tofu
01.06: Pokarm dla zwierząt
01.99: Różne (tu są np. cukier w kostkach, gotowe posiłki, herbata, czy sushi).
Wzór wspólnotowy 015003165‑0001, zgłoszony w klasie 01-01 Pizze. Ostatecznie został on unieważniony.
Wszystkie Klasy z Klasyfikacji lokareńskiej dotyczą następujących kategorii produktów:
Klasa 1: ARTYKUŁU SPOŻYWCZE
Klasa 2: ARTYKUŁY ODZIEŻOWE I PASMANTERYJNE
Klasa 3: AKCESORIA PODRÓŻNE, FUTERAŁY, PARASOLE I INNE RZECZY OSOBISTE, NIEUJĘTE W INNYM MIEJSCU
Klasa 4: SZCZOTKI
Klasa 5: ARTYKUŁY TEKSTYLNE, MATERIAŁY SZTUCZNE I NATURALNE
Klasa 6: MEBLE
Klasa 7: ARTYKUŁY GOSPODARSTWA DOMOWEGO, NIEUJĘTE W INNYM MIEJSCU
Klasa 8: NARZĘDZIA I ARTYKUŁY METALOWE
Klasa 9: OPAKOWANIA I POJEMNIKI DO TRANSPORTU LUB PRZENOSZENIA TOWARÓW
Klasa 10: ZEGARY, ZEGARKI I INNE PRZYRZĄDY POMIAROWE, KONTROLNE I SYGNALIZACYJNE
Klasa 11: WYROBY OZDOBNE
Klasa 12: ŚRODKI TRANSPORTU I URZĄDZENIA PODNOSZĄCE
Klasa 13: URZĄDZENIA DO WYTWARZANIA, PRZESYŁU LUB PRZEKSZTAŁCANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ
Klasa 14: SPRZĘT DO ZAPISU, PRZEKAZU LUB ODCZYTU INFORMACJI
Klasa 15: MASZYNY I URZĄDZENIA NIEUJĘTE W INNYM MIEJSCU
Klasa 16: URZĄDZENIA FOTOGRAFICZNE, FILMOWE I OPTYCZNE
Klasa 17: INSTRUMENTY MUZYCZNE
Klasa 18: MASZYNY DRUKARSKIE I BIUROWE
Klasa 19: MATERIAŁY I SPRZĘT BIUROWY, MATERIAŁY DLA ARTYSTÓW I DYDAKTYCZNE
Klasa 20: WYPOSAŻENIE SKLEPÓW I SPRZĘT REKLAMOWY, ZNAKI
Klasa 21: GRY, ZABAWKI, NAMIOTY I ARTYKUŁY SPORTOWE
Klasa 22: BROŃ, WYROBY PIROTECHNICZNE, AKCESORIA MYŚLIWSKIE, WĘDKARSKIE I SŁUŻĄCE DO ZWALCZANIA SZKODNIKÓW
Klasa 23: URZĄDZENIA DO PRZESYŁU CIECZY, URZĄDZENIA SANITARNE, GRZEWCZE, WENTYLACYJNE I KLIMATYZACYJNE; PALIWA STAŁE
Klasa 24: URZĄDZENIA MEDYCZNE I LABORATORYJNE
Klasa 25: ELEMENTY BUDOWLANE I KONSTRUKCYJNE
Klasa 26: URZĄDZENIA OŚWIETLENIOWE
Klasa 27: ARTYKUŁY TYTONIOWE I AKCESORIA DLA PALACZY
Klasa 28: ŚRODKI FARMACEUTYCZNE I KOSMETYKI, ARTYKUŁY TOALETOWE I URZĄDZENIA FRYZJERSKO-KOSMETYCZNE
Klasa 29: URZĄDZENIA I SPRZĘT PRZECIWPOŻAROWY, RATUNKOWY I DO ZAPOBIEGANIA WYPADKOM
Klasa 30: ARTYKUŁY DO HODOWLI ZWIERZĄT
Klasa 31: MASZYNY I URZĄDZENIA DO PRZYGOTOWYWANIA ŻYWNOŚCI I NAPOJÓW NIEUJĘTE W INNYM MIEJSCU
Klasa 32: GRAFICZNE SYMBOLE I LOGO, WZORY POWIERZCHNIOWE, ZDOBIENIA.
A zatem, wszystko to co powyżej, można zgłosić do ochrony jako wzór przemysłowy, zarówno polski jak i wspólnotowy.
Gdzie można dokonać zgłoszenia wzoru i czym to się różni?
Jak już wspomniałam, możesz zgłosić wzór przemysłowy polski oraz wspólnotowy. Polskie wzory zgłasza się do Urzędu Patentowego RP (UPRP), wspólnotowe zaś zgłasza się do Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO).
Wzory zarejestrowane przez UPRP chronią produkty tylko na terytorium Polski, zaś wzory zarejestrowane przez EUIPO chronią je na terenie całej Unii Europejskiej. W praktyce, z uwagi na swobodny przepływ towarów w Unii oraz sprzedaż internetową, polscy przedsiębiorcy najczęściej zgłaszają swoje wzory w EUIPO.
Jak długo trwa ochrona?
Wzory przemysłowe można zarejestrować maksymalnie na okres 25 lat. Przy czym, te 25 lat jest podzielone na pięć 5-letnich okresów rejestracji. I tak, po rejestracji wzoru, zaczyna się pierwszy 5-letni okres rejestracji wzoru, który zaczyna się od dnia jego zgłoszenia do końca 5 letniego okresu.
Przykład
Jeśli wzór przemysłowy został zgłoszony w dniu 21 grudnia 2023 r., rejestrację otrzymał zaś w dniu 17 stycznia 2024 r., to jego okres ochronny kończy się w dniu 21 grudnia 2028 r. A zatem, data rejestracji nie ma tu większego znaczenia, liczy się data zgłoszenia. Jeśli właściciel tego wzoru będzie chciał przedłużyć okres ochronny o kolejne 5 lat, trzeba będzie dokonać stosownej opłaty na konto Urzędu nie później, niż do dnia 21 grudnia 2028 r. Wówczas ochrona zostanie przedłużona o kolejne 5 lat, czyli do 21 grudnia 2033 r. Przedłużeń można dokonywać co kolejne 5 lat, tak aby rejestracja wzoru trwała maksymalnie do 21 grudnia 2048 r.
Przy czym, jest możliwe dokonanie przedłużenia z lekkim opóźnieniem, wynoszącym maksymalnie 6 miesięcy. Jednak wówczas koszty urzędowe ochrony zwiększają się o 30%. W naszym powyższym przykładzie, możliwe byłoby także przedłużenie rejestracji wzoru w przypadku uiszczenia podwyższonej opłaty do dnia 21 czerwca 2029 r. (czyli 6 miesięcy od 21 grudnia 2028 r.). Od razu zaznaczam, że nie spowoduje to przesunięcia okresu ochronnego. Nawet jeśli bowiem zapłacimy podwyższoną opłatę w dniu 21 czerwca 2029 r., to drugi 5-letni okres ochronny nadal będzie trwał do dnia 21 grudnia 2033 r.
Ile kosztuje rejestracja wzoru przemysłowego?
Zacznijmy od tego, że całkowity koszt rejestracji wzoru przemysłowego zależy od tego na jakim terytorium na być udzielona ochrona. Jak już wspomniałam, najpopularniejsze wzory przemysłowe, to te zgłaszane w EUIPO oraz UPRP, ale jest także możliwość zgłoszenia wzoru w każdym innym państwie świata. W tym artykule przedstawię koszty urzędowe wzoru przemysłowego krajowego (zgłaszanego w UPRP) oraz wspólnotowego (zgłaszanego w EUIPO).
W przypadku wzorów wspólnotowych, wysokość opłaty urzędowej uzależniona jest od ilości wzorów zgłaszanych jednocześnie do Urzędu. Im więcej wzorów zgłosimy, tym mniej za nie zapłacimy. W przypadku zgłoszenia 1 wzoru, koszt zgłoszenia oraz publikacji wynosi łącznie 350 €. W przypadku zgłoszenia od 2 do 10 wzorów przemysłowych, każdy z nich będzie kosztował 175 €, zaś wzór 11. i każdy następny będzie kosztował 80 €. Ważne jest to, iż ta opłata zawiera w sobie już opłatę za ochronę przez pierwszy 5-letni okres.
Przykład
Jeśli zdecydujesz się na zgłoszenie np. 15 wspólnotowych wzorów przemysłowych jednocześnie, ich łączny koszt urzędowy wyniesie 2 325 €, ponieważ: 350 € + (9 x 175 €) + (5 x 80 €) = 2 325 €.
Jeśli zaś chodzi o polskie wzory przemysłowe, to płaci się dwukrotnie dwie opłaty: opłatę zgłoszeniową (płaconą przy zgłoszeniu wzoru) oraz opłatę za ochronę (płaconą po uzyskaniu rejestracji wzoru). Obie te opłaty zapłacisz tylko wtedy jeśli Twój wzór zostanie zarejestrowany przez Urząd. Jeśli z jakiegoś powodu Urząd nie zarejestruje Twojego wzoru, nie będziesz musiał płacić opłaty za ochronę. W polskim urzędzie opłaty są ujednolicone. Bez względu na ilość wzorów, za jeden zapłacisz 300 zł przy zgłoszeniu oraz 220 zł po jego rejestracji (w tym jest 150 zł za 1. Okres ochronny oraz opłata za publikację w wysokości 70 zł).
Powyżej wskazane koszty to koszty urzędowe, wpłacane na konto urzędów i nie obejmują one pomocy prawnej. Jeśli więc zdecydujesz się na pomoc rzecznika patentowego przy zgłaszaniu wzorów, konieczne będzie doliczenie kosztu zastępstwa prawnego, czyli wynagrodzenia za pracę Twojego pełnomocnika. Jeśli chcesz wiedzieć jakie są moje koszty pomocy prawnej w sprawach związanych z wzorami przemysłowymi, napisz do mnie!
Obniż koszty rejestracji wzorów przemysłowych dzięki dotacjom SME 2024!
W roku 2024 masz szansę na skorzystanie z dotacji unijnych do opłat zgłoszeniowych, m.in. wzorów przemysłowych. Dzięki unijnemu programowi SME 2024 możesz uzyskać 1000 € dotacji na koszty zgłoszenia polskiego oraz wspólnotowego wzoru przemysłowego. Więcej o dotacji do zgłoszeń dowiesz się z tego artykułu. Zachęcam także do skorzystania z unijnego programu IP Scan, który pozwala uzyskać 630 € do usługi diagnostyki praw własności intelektualnej w firmie (więcej).
Środki unijne szybko się wyczerpują, więc warto się pospieszyć!
